کیمیا کشتی آرا
چکیده
سطح مراودات ایران با ژاپن از 1320ش/ 1941م، به دلیل تنشهای ناشی از جنگ جهانی دوم، دستخوش فراز و فرود شد. به همین دلیل پس از خاتمه جنگ، با وجود آن‌که ژاپن در بازیابی قدرت ازدست‌رفته و پیشرفت در ساختار ...
بیشتر
سطح مراودات ایران با ژاپن از 1320ش/ 1941م، به دلیل تنشهای ناشی از جنگ جهانی دوم، دستخوش فراز و فرود شد. به همین دلیل پس از خاتمه جنگ، با وجود آن‌که ژاپن در بازیابی قدرت ازدست‌رفته و پیشرفت در ساختار اقتصادی-صنعتی در آسیا الگو محسوب میشد، به نسبت سایر کشورها دیرتر وارد عرصه سرمایهگذاری در ایران شد. هرچند مناسبات سیاسی و تجارتی میان دو کشور پس از عقد پیمان صلح تا حدودی بهبود یافت، اما آغاز برنامه چهارم توسعه 1347-1351ش/ 1968-1972م، فرصتی شد تا این کشور جایگاهش را در بازار ایران بیابد. از این‌رو، پرسش پژوهش حاضر این است که با توجه به اهداف و اصول برنامه چهارم توسعه، انتقال صنعت و دانش فنی از ژاپن به ایران به لحاظ کمی و کیفی چگونه بوده است؟ برای یافتن پاسخ، پژوهش به واکاوی انگیزهها، قراردادها، توانمندیها و قابلیتهای هر دو کشور و ارزیابی سطح روابط از جنبه تبادلات اقتصادی و فرهنگی میپردازد. پژوهش با بهرهگیری از اسناد، گزارشهای سازمان برنامه و بودجه، مذاکرات مجلس شورای ملی و مطبوعات با هدف بررسی سیاستهای اقتصادی، این روابط و گسترش مناسبات براساس برنامه چهارم توسعه را به روش توصیفی- تحلیلی مورد ارزیابی قرار میدهد. یافتههای پژوهش نشان میدهد، دلیل تداوم روابطِ دوسویه تلاش دولت ایران و نیاز سازمان برنامه و بودجه، برای خرید تجهیزات، اخذ وام و بهرهگیری از دانش فنی کارشناسان ژاپنی در عرصه تکنولوژی و تمایل ژاپن در تأمین نفت خام و مواد اولیه از ایران و فروش کالا به ایران بوده است.
